Investeren in bodemkoolstof – Deel 4: De C-scan toegepast op een varkensbedrijf
De huidige klimaatveranderingen maken investeren in bodemorganische koolstof een interessante strategie om je bedrijf toekomstbestendig te maken. Dit is een investering op lange termijn! Maar welke technieken passen nu het best binnen je bedrijf? Via de gratis bodemkoolstofscan (C-Scan) biedt Inagro je inzichten naar de toekomst toe.
In een vorig nieuwsbericht kon je lezen dat bodemorganische koolstof een investering in de vruchtbaarheid van je percelen is, welke technieken je hiervoor kan inzetten en hoe de gratis C-scan je hier een beter inzicht op geeft door het effect van bodemkoolstofopbouwende technieken door de jaren heen te geven. Deze week voeren we de C-scan uit op de percelen van een varkensbedrijf.
Om de werking van de C-scan duidelijker te maken, laten we de komende weken de C-scan los op vier types bedrijven:
- Melkveebedrijf (kwam eerder aan bod, herlees hier)
- Intensieve groententeelt (kwam eerder aan bod, herlees hier)
- Varkensbedrijf
- Akkerbouwmatig bedrijf
Deze voorbeelden zijn bedoeld om de werking van de C-scan te verduidelijken. De gegevens die werden gebruikt zijn niet gelinkt aan een bestaand bedrijf maar dienen uitsluitend om de werking van de C-scan te illustreren.
Op naar ons uitgewerkt praktijkvoorbeeld van een varkensbedrijf!
C-Scan in de praktijk: het varkensbedrijf
Om een C-scan te kunnen uitvoeren, moeten een aantal basisgegevens kenbaar zijn. Deze zijn cruciaal om de adviseur een goed beeld te geven van de huidige situatie en de mogelijkheden voor verbetering. Hieronder een overzicht van de benodigde gegevens en de basisgegevens van ons voorbeeldbedrijf.
Nodige Basisgegevens voor de C-scan
- Teeltrotatie: Inzicht in de courante teeltrotatie om te begrijpen welke gewassen worden verbouwd en hoe vaak.
- Bemesting: Details over de bemesting van verschillende gewassen.
- Bodemparameters:
- %C (percentage koolstof): Belangrijk voor het bepalen van de organische stof in de bodem.
- pH: Bepaalt de zuurtegraad van de bodem, wat van invloed is op de opname van voedingsstoffen.
- Bodemtype: Identificeert de textuur en samenstelling van de bodem.
- Andere Parameters:
- Gebiedstype: Bepaalt welke agrarische methoden geschikt zijn.
- Fosforklasse: Helpt bij het bepalen van de bemestingsmogelijkheden.
Basisgegevens voorbeeldbedrijf varkensbedrijf met eigen voederproductie
Teeltrotatie en bemesting
- Korrelmais: 20 ton/ha dunne fractie van varkensdrijfmest + 20 ton/ha zeugen- en biggendrijfmest.
- Suikerbieten: 20 ton/ha dunne fractie van varkensdrijfmest + 20 ton/ha zeugen- en biggendrijfmest.
- Vroege aardappelen: 20 ton/ha dunne fractie van varkensdrijfmest + 20 ton/ha zeugen- en biggendrijfmest / groenbedekker: snijrogge
Bodemparameters:
- %C: 1,18% (Streefzone voor zandleembodems ligt tussen 1-1,5%)
- Fosfor: 26 (Klasse III)
- Bodemtype: Zandleem
C-Scan in actie
C-Scan toegepast op huidige manier van werken
De C-scan heeft als hoofddoel inzicht te krijgen op het effect van een enkelvoudige of combinatie van koolstofopbouwende technieken ten opzichte van de huidige manier van werken op het landbouwbedrijf. De eerste stap in het proces is dus zicht krijgen op wat er op de dag van vandaag gebeurt op het bedrijf en hoe dit zich vertaalt naar de toekomst toe.
Bij het ingeven van de basisgegevens in de C-scan bekomen we onderstaand beeld van toekomstige verwachtingen.
Uit deze grafiek zijn een aantal zaken af te leiden. Als eerste zorgt de huidige manier van werken voor het stabiel blijven van het koolstofgehalte over een periode van 30 jaar heen. Daarnaast kunnen we ook zien dat er in bepaalde jaren meer koolstof verloren gaat dan in andere.
Uit de grafiek komt naar voor dat bij de teelten van aardappel en suikerbieten het verlies aan koolstof het grootste is.
Mogelijkheden voor een grotere bodemkoolstofopslag
Een zicht krijgen op de impact van de huidige manier van werken op de bodemorganische koolstof is interessant, maar zicht krijgen op wat aanpassingen in deze bedrijfsvoering kunnen teweegbrengen helpt om doordachte beslissingen te kunnen nemen!
In dit voorbeeldmelkbedrijf kunnen een aantal zaken aangepast worden om sneller koolstof in de bodem op te slaan:
-
1. Onderzaai van gras in maïs
Door in te zetten op het onderzaaien van rietzwenkgras bij korrelmaïs kunnen we de opbouw van koolstof in de bodem versnellen. Dit zal na een periode van 30 jaar echter niet de grootste impact hebben.
- Het %C bij de huidige manier van werken blijft gedurende de periode van 30 jaar ongeveer gelijk.
- Wanneer we in zetten op de onderzaai komen we uit op een waarde van 1,28%C ten opzichte van 1,2 %C met de huidige bedrijfsvoering.
Figuur 1:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is de onderzaai van rietzwenkgras bij korrelmais.
-
2. Teelt suikerbieten of aardappelen vervangen door wintertarwe met groenbedekker Japanse haver
Door de teelt van suikerbieten te vervangen met teelt van wintertarwe gevolgd door een groenbedekker Japanse haver kunnen we de bodemkoolstof een boost geven. Maar op termijn komen we ongeveer uit op een gelijkaardige waarde als de onderzaai van gras in maïs, namelijk 1,29%C .
Door de teelt van aardappelen te vervangen met de teelt van wintertarwe gevolgd door een groenbedekker Japanse haver kunnen we de bodemkoolstof ook een boost geven, al is deze lager dan bij het vervangen van de teelt suikerbieten. Op termijn is het echter interessanter om de teelt suikerbieten uit de rotatie te halen en te vervangen door wintertarwe dan de aardappelen. Bij het vervangen van aardappelen door wintertarwe bekomen we na 30 jaar een %C van 1,26.
Figuur 2:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervangen van varkensdrijfmest door runderdrijfmest.
- Grijs is het effect van het vervangen van de teelt suikerbieten door teelt wintertarwe met Japanse haver als groenbedekker.
- Geel is het effect van het vervangen van de teelt aardappelen door teelt wintertarwe met Japanse haver als groenbedekker.
-
3. Groencompost bij de teelt van korrelmaïs
Wanneer we gaan inzetten op groencompost bij de eerste teelt van korrelmais, kunnen we het meeste verschil gaan maken. Zo bekomen we al na een periode van 10 jaar eenzelfde koolstofgehalte als met de huidige bedrijfsvoering na 30 jaar. Kijken we verder dan komen we na 30 jaar uit op een %C van 1,4.
Figuur 3:
- Blauw is de huidige manier van werken.
- Oranje is het vervangen van varkensdrijfmest door runderdrijfmest.
- Grijs is het effect van het vervangen van de teelt suikerbieten door teelt wintertarwe met Japanse haver als groenbedekker.
- Geel is het effect van het vervangen van de teelt aardappelen door teelt wintertarwe met Japanse haver als groenbedekker.
- Lichtblauw is het toepassen van 20 ton/ha groencompost bij eerste teelt korrelmais.
-
4. Combinatie van bovenstaande technieken
Een combinatie van technieken is natuurlijk ook mogelijk. Wanneer we technieken gaan combineren zijn de verwachtingen dat de koolstofopbouw in de bodem sneller zal verlopen. Hier combineren we het vervangen van suikerbieten door wintertarwe met daarna groenbedekker Japanse haver met een gift van 20 ton/ha groencompost bij de eerste teelt korrelmaïs.
Door in te zetten op de combinatie van technieken kunnen we na 30 jaar de bovenkant van de streefzone behalen, 1,5 %C.
Figuur 4:
- Blauw is de huidige manier van werken
- Oranje het het combineren van technieken. We combineerden het vervangen van suikerbieten door wintertarwe met daarna groenbedekker Japanse haver met een gift van 20 ton/ha groencompost bij de eerste teelt korrelmaïs.
Met enkele aanpassingen binnen de bedrijfsvoering kan er dus gewerkt worden aan een koolstofopbouw in plaats van het stabiel houden van de koolstofvoorraad in de bodem! De meest effectieve bij ons voorbeeldvarkensbedrijf blijkt:
- het toepassen van groencompost
- of een combinatie van het vervangen van de suikerbieten teelt door een graanteelt gecombineerd met groencompost.
Gratis C-Scan op maat van jouw bedrijf?
Werken aan je bodemorganische koolstof is een werk van lange adem. Maar ieder bedrijf is anders en heeft zijn eigen unieke manier van werken. Met de gratis C-scan wil Inagro je helpen om doordachte keuzes te maken voor de toekomst. Interesse in een duidelijker beeld en technieken die bij jouw een verandering teweeg kunnen brengen?
Vraag je gratis bodemkoolstofscan aan! Met enkele gegevens van jouw bedrijf, kan je gratis een bodemkoolstofscan laten uitvoeren.
Meer info?
